زمینه و هدف: اختلال یادگیری خاص تاثیرات مختلفی ازجمله استرس فرزند پروری را در والدین به دنبال دارد. پژوهش حاضر با هدف بررسی و مقایسه اثربخشی برنامه فرزند پروری مبتنی بر تجارب زیسته مادران دارای فرزند مبتلا به اختلال یادگیری خاص و برنامه فرزند پروری مثبت بر استرس فرزند پروری مادران انجام گرفت. مواد و روش ها: این پژوهش نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون و پس آزمون با گروه گواه بود. نمونه پژوهش شامل 45 مادر دارای فرزند مبتلا به اختلال یادگیری خاص بود که به روش در دسترس انتخاب و به تصادف در دو گروه آزمایش و یک گروه گواه تقسیم شدند. ابزار پژوهش، پرسشنامه استرس فرزند پروری بود. داده های جمع آوری شده با استفاده از روش تحلیل کوواریانس چند متغیره و نرم افزار SPSS نسخه 23 تحلیل شدند. یافته ها: یافته ها نشان داد که هر دو مداخله تاثیر معنی داری بر استرس فرزند پروری والدین داشته است. نتایج آزمون تعقیبی نشان داد بین دو مداخله فرزند پروری تجارب زیسته و فرزند پروری مثبت در متغیر استرس فرزند پروری در قلمرو کودک تفاوت معنی داری وجود دارد، اما این تفاوت معنی دار در متغیر استرس فرزند پروری در قلمرو والدین وجود نداشته است. نتیجه گیری: برنامه فرزند پروری مبتنی بر تجارب زیسته می تواند به عنوان برنامه ای موثر جهت کاهش استرس فرزند پروری مادران مورد استفاده قرار گیرد.

مقدمه: سبک فرزندپروری والدین در دوران مختلف کودکی به منظور تعلیم و تربیت فرزندان برچگونگی تکامل شخصیت آنان تاثیرگذار می باشد. ارتباط مناسب والد با کودک علاوه بر فراهم نمودن آسایش و تقویت احساساتی از قبیل اعتماد، اطمینان، امنیت و استــقلال، زمینه ساز رشد و بلوغ جسمی، روانی و به خصوص اجتماعی در سنین نوجوانی و بعد از آن می گردد.هدف: مطالعه حاضر با هدف تعیین سبکهای فرزند پروری والدین شهر رشت انجام شده است.روش کار: مطالعه حاضر یک پژوهش توصیفی است که درآن 150 نوجوان 16-14 ساله (سن اواسط نوجوانی) با روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای از دبیرستانهای شهر رشت انتخاب شده و در پژوهش شرکت نمودند. پرسشنامه مشتمل بر دو بخش اطلاعات دمــوگرافـیک نوجوان و خانواده و ابزاری که کیفیت ارتباط پدر و مادر را بطور جداگانه مورد سنجش قرار می داد (PBI) Parental Bonding Instrument توسط نوجوانان تکمیل شده و پس از جمع آوری به کمک نرم افزارآماری 15 SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.نتایچ: یافته های پژوهش نشان می دهد میانگین و انحراف معیار میزان مراقبت و حمایت بیش از حد در پدران بترتیب (3.68±15.39) و (4.22±16.63) و این مقادیر در مادران بترتیب (4.22±13.45) و (4.81±14.40) می باشد که پدران و مادران بر اساس درجه بندی در ابزار در دسته محبت کم و حمایت زیاد (کم محبت) قرارمی گیرند.نتیجه گیری: پدران و مادران شهر رشت نشان دادند که با کودکان سرد بوده وآنان را طرد می کنند و نیز با حمایت بیش از حد ازفرزندان خود مانع استقلال و پیشرفت آنان می گردند. این امر قویا می تواند ناشی از عدم آگاهی از نحوه برخورد صـحـیح والدین با فرزندان در مراحل مختلف رشد و تکامل و عواقب جبران ناپذیر بر زندگی آینده جوانان باشد که خود لزوم آموزشهای همگانی بر اساس برنامه های ساختار یافته برای والدین قبل از تولد فرزندان را مطرح می نماید.

فرزند پروری از دیر زمان از موضوعات مورد توجه انسان های بزرگ بوده است. در منابع اسلامی نیز به شیوه های تربیت فرزند اشاره شده است. اندیشمندان اسلامی با الهام گیری از کلام خدا، دستورالعمل هایی در این زمینه ارائه داده اند. در منابع مختلف چهار سبک فرزند پروری مستبدانه، سهل گیرانه، مسامحه کارانه و مقتدرانه مطرح شده است. بر مبنای آموزه های اسلامی، پدر و مادر وظیفه اصلی فرزند پروری را بر عهده دارند. در این مقاله در ابتدا سبک های رایج فرزند پروری مورد بررسی شده در ادامه دیدگاه اسلام در مورد سبک های فرزند پروری آمده است. نتایج تحقیق حاکی از آن است که سبک مقتدرانه نزدیکترین شیوه به روش تربیتی اسلام است. هدف این دیدگاه در نهایت تربیت یک انسان جاه طلب و برتری طلب است ولی هدف اسلام، پیشرفت معنوی با خدمت به همنوع و در نهایت قرب الهی است.

با به دنیا آمدن کودکان بنیان خانواده نیازمند تغییرات اساسی خواهد شد والدین خصوصا مادران بایستی در راستای به کارگیری نحوه فرزند پروری موثر گام بردارند تا با تقویت خوداثربخشی راهکارهای تربیتی کودک را به بهترین شکل عملی نمایند و در مسیر رشد و تکامل پا به پای کودکان قدم بردارند. بر این اساس مطالعه حاضر با هدف بررسی روش آموزش گروهی فرزند پروری به عنوان مسیری در راستای خود اثربخشی مادران صورت گرفته است. مطالعه مروری حاضر، از طریق جستجو در مجلات، بررسی در پایگاه اطلاعاتیGoogle Scholar، Scopus، Iran index، ISI، Pubmed، Elsevier، Proquest، در محدوده سال های 2000-2018 استفاده شد. جستجوی مقالات با استفاده از کلیدواژه های آموزشی گروهی، فرزند پروری، خود اثربخشی مادر، فرزند پروری مثبت صورت گرفته است. حاصل جستجو اولیه 145 مقاله بوده است که پس از غربالگری عناوین چکیده ها، 48 مقاله انتخاب و در نهایت 37 مقاله واجد معیارها ورود به مطالعه داشته اند. نتایج یافته ها نشان داد که مادران به عنوان نزدیک ترین فرد به کودک نیازمند دریافت آموزش و ارتقای دانش، آگاهی و مهارت در راستای نحوه فرزند پروری می باشند. بنابراین با به کارگیری روش های موثر آموزشی خصوصا آموزش گروهی می توان رویکرد فرزند پروری مثبت را در خانواده ها ارتقا داد.

زمینه و هدف: سرطان در کودک به عنوان یک رویداد تروماتیک برای والدین در نظر گرفته می شود و بلافاصله پس از تشخیص ابتلای کودک به این بیماری، والدین خصوصا مادر، استرس گسترده ای را تجربه می کنند که سبب مشکلات سازگاری روانشناختی در آنها می شود. مطالعه حاضر با هدف مقایسه خرده مقیاس های استرس فرزندپروری مادران کودکان مبتلا به سرطان به تفکیک جنسیت کودک، تحصیلات، شغل و سابقه بیماری والدین انجام شد.روش و مواد: مطالعه حاضر بصورت توصیفی همبستگی با مشارکت 300 نفر از مادران دارای کودک زیر 18 سال مبتلا به سرطان که به صورت غیرتصادفی و نمونه گیری در دسترس انتخاب شده بودند انجام شد. برای جمع آوری اطلاعات مادران پرسشنامه استرس فرزندپروری Abidin را تکمیل کردند. دادهها با استفاده از نرم افزار آماری 21- SPSS و با روش های آمار توصیفی و استنباطی (ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل واریانس چند متغیره) تجزیه و تحلیل شد. یافته ها: میانگین (انحراف معیار) توقعات کودکان سرطانی بدون سابقه بیماری والدینی (5.1) 25.2 و بیشتر از توقعات کودکان سرطانی با سابقه بیماری والدینی (5.1) 23.5 بود و نیز احساس سلامت کلی در مادران بدون سابقه بیماری (5.1) 23.5 بیشتر از مادران دارای سابقه بیماری (2.9) 9.3 گزارش شد (P<0.001). ازطرفی بیش فعالی و کاستی توجه در پسران مبتلا به سرطان با میانگین (انحراف معیار) (6.8) 22.7 بیشتر از دختران (6.2) 21.6 می باشد (P<0.05) و دختران افسردگی بالاتری را در جریان بیماری (7.5) 26.2 نسبت به پسران (6.6) 24.2 تجربه کردند (P<0.05).نتیجه گیری: سن و جنس کودک، سن پدر، شاغل یا خانه دار بودن مادر و همچنین سابقه بیماری والدین از عوامل موثر بر میزان استرس فرزندپروری ادراک شده توسط مادران دارای کودکان مبتلا به سرطان است.

تربیت فرزند یک اصل مهم و اساسی در زندگی است و ازوظایف کلیدی پدر و مادر به شمار می رود. اما این وظیفه مهم و رسالت مهم بنیادین برای والدین مستلزم کسب شایستگی اخلاقی لازم برای فرایند تربیت است تا پس از کسب شایستگی اخلاقی نمود آن در رفتار اخلاقی والدین دیده شود. به همین منظور لازم است که والد ابتدائا شناخت صحیحی از شایستگی و شایستگی اخلاقی داشته باشد تا ضمن کسب دانش نظری وتحلیل مسائل مرتبط باشایستگی بتواند به سمت رفتار شایسته اخلاقی پیش برود. در این پژوهش ما یک تعریف برای شایستگی اخلاقی پیشنهاد دادیم که به گونه ای عام تدوین گردیده تا امکان استفاده از آن در زمان های مختلف، در بافتارهای مختلف، و برای اهداف مختلف فراهم آید. معنای اصطلاح شایستگی اخلاقی نیز در یک چهارچوب مفهومی عملیاتی سازی گردید که هم از پژوهش های انجام شده در زمینه ی شایستگی، و از پژوهش های انجام شده در حوزه اخلاق، والدگری وتعلیم و تربیت بهره می گیرد و نگاهی نیز به سودمند بودن در حوزه پژوهش و عمل دارد. ضمن اینکه بر این اعتقادیم که برنامه کسب شایستگی اخلاقی درتربیت فرزند بایستی مبتنی بر رشد همه جانبه یا رشد کل شخصیت والدین باشند و مدت زمان برنامه ها به نحوی برنامه ریزی شود که دائما پدر و مادر را به وظایف والدگری و شایستگی های اخلاقی مورد نیاز برای ایشان آگاه نماید. کلمات کلیدی: شایستگی، شایستگی اخلاقی، تربیت فرزند، رفتار اخلاقی